जंगल सफारीसाठी पर्यटकांना आकर्षित करतोय पितांबरटोला गेट

गोंदिया,दि.22ः- राष्ट्रीय महामार्ग क्र.६ वर देवरी नजिक नवेगाव-नागझिरा व्याघ्र राखीव क्षेत्रातील पितांबरटोला गेट हे वन्यजीवप्रेमी व जंगल सफारीची आवड असणाèया पर्यटकांसाठी फारच सोयीस्कर ठरत आहे. विविध प्रकारच्या प्रजातींच्या वृक्षांनी आच्छादलेल्या घनदाट जंगलातून भ्रंमती करीत असताना वेगळाच आनंद व अनुभव प्राप्त होतो. नवेगाव-नागझिरा व्याघ्र राखीव क्षेत्र गोंदिया जिल्ह्यात एकूण क्षेत्रापैकी ७० टक्के तर भंडारा जिल्ह्यात ३० टक्के जागेत व्यापला आहे. प्रवेशासाठी एकूण ९ गेट असून त्यापैकीच एक पितांबरटोला गेट हे २०१३-१४ पासून पर्यटकांसाठी खुले करण्यात आले आहे. नागपूर-रायपूरच्या दिशेने प्रवास करणाèया प्रवाशांसाठी एकदा तरी या गेटमधून जंगल सफारीचा आनंद घेतला तर परत या ठिकाणी येण्याचा मोह आवरता येणार नाही, हे निश्चितच.
राज्यातील सहापैकी ताडोबा, पेंच, मेळघाट, नवेगाव-न्यु नागझिरा व बोर हे पाच व्याघ्र प्रकल्प एकट्या विदर्भात आहेत. नागपूर हे या व्याघ्रभूमीचे प्रवेशद्वार आहे. विदर्भात जंगलाची विपुलता आहे. विदर्भात मोहफूल, तेंदुपत्ता गोळा करताना स्थानिकांकडून काही भागांत आगी लावल्या जातात. त्यामुळे वन्यजिवांवर त्याचा परिणाम पडतो आणि वन्यजिव हे जंगलानजिकच्या गावाकडे धाव घेतात.गोंदिया जिल्ह्यातील नवेगाव-न्यु नागझिरा व्याघ्रप्रकल्पाचा विचार केल्यास ९ प्रवेशद्वार आहेत.त्यापैकी राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक ६ ला लागून असलेला देवरी तालुक्यातील पितांबरटोला हा प्रवेशद्वार हळूहळू पर्यटकांच्या जंगल सफारीचा केंद्र होऊ लागलेला आहे.
या व्याघ्रप्रकल्पात गेल्या काही दिवसापासून वन्यप्राण्यांसह विविध जातीच्या फुलपाखरांची संख्या वाढत असल्याने ते सुध्दा पर्यटकांना आकर्षित करीत आहे.पिताबंरटोला हे प्रवेशद्वार तर जंगलसफारीसाठी उत्तम असल्याचे काही पर्यटकांचेच नव्हे तर प्रत्यक्ष भेट दिल्यावरही जाणवते.विविध प्रजातींच्या झाडे बघण्याची संधी पर्यटकांना मिळते. सोबतच बिबट, रानगवेसारखे वन्यप्राण्याची सकाळच्या सफारीच्या दरम्यान प्रवेशद्वारापासून काही अंतरावरच होणारे दर्शन पर्यटकांना पुन्हा येण्याचे संकेत देणारे असतात. नवेगाव-नागझिरा व्याघ्रप्रकल्पाच्या उसंचालिका पुनम पाटे यांनी सांगितले की येत्या काही वर्षात गोंदिया व भंडारा हे दोन्ही जिल्हे पर्यंटकांसाठी मोठे महत्वाचे ठरणार असून नागझिरा व कोका जंगलात वाघांची वाढती संख्या आणि नागपूर-कलकत्ता राष्ट्रीय महामार्गाला विभागून असलेल्या या अभयारण्यातील पिताबंरटोला हे प्रवेशद्वार छत्तीसगडच्या पर्यटकांसाठी महत्वाचे ठरणार आहे. तर या प्रवेशद्वार असलेल्या भागाचे सहा. वनसंरक्षक प्रदप पाटील यांनी सांगितले की, गेल्या दोन तीन वर्षात या प्रवेशद्वार परिसराचे सौंदर्यीकरण करण्यात आले असून पर्यटकांना आकर्षित करण्यासाठी राष्ट्रीय महामार्गावर होर्डींगच्या माध्यमातून पर्यटकांना माहिती दिली जात आहे, त्यासाठी या गावातील स्थानिक युवक जे गाईड म्हणून याठिकाणी कार्यरत आहेत,त्यांची महत्वाची भूमिका आहे. गावातील नागरिकांनीही इकोटुरिझमला महत्व देण्यास सुरवात केल्याने आणि वन्यप्राण्यांच्या सरक्षणासाठीही सहकार्य करु लागल्याने आजच्या घडीला या भागात ७ ते८ बिबट, १०-१२ अस्वल आणि ३०-३५ च्या संख्येत रागनवे असून इतर वन्यप्राण्यांचीही मोठी संख्या आहे. प्रवेशद्वाराशेजारील भागातच पर्यटकांना बिबट्याचे दर्शन मात्र हमखास होत असल्याने छतिसगडच्या पर्यटकांची हे प्रवेशद्वार पसंतीला उतरत असल्याचेही त्यांनी सांगितले.
वन विभागाने जिल्ह्यातील पत्रकारांसाठी नवेगाव-नागझिरा व्याघ्र राखीव क्षेत्रात अभ्यास दौरा आयोजित केला होता. त्या निमित्ताने पितांबरटोला गेटवर जाण्याचा व वनभ्रंमतीचा योग जुळून आला.वनपरिक्षेत्राधिकारी बालाजी दिघोले यांनी व्याघ्रप्रकल्पाच्या पाहणीदरम्यान विविध माहिती दिली. राष्ट्रीय महामार्गाच्या अगदी २ किमी अंतरावर पितांबरटोला या छोट्याश्या गावाजवळ हे गेट आहे. वनभ्रंमतीसाठी निघालो तेव्हा सफारीच्या नियोजित वेळेपेक्षा उशिर झाला होता. तरी या नविन गेट मधून जंगल भ्रंमतीचा उत्साह व जिज्ञासा होती. प्रत्येक जण वाहनातून जंगलाकडे निहारत होता. कोणता वन्यप्राणी तर दिसत नाही, याकडे सगळयाची नजर लागून होती. तरी मात्र या सर्व गोष्टीत या परिसरातील जंगल फारच सुंदर व वेड लावणारे होते. वाहनात आमच्या सोबत वनरक्षक कांचन कावळे व याठिकाणी असलेल्या प्रशिक्षित गाईड यांनी जंगलाची माहिती देत पर्यटकांसाठी कसे महत्वाचे प्रवेशद्वार आहे हे पटवून देण्याचा प्रयत्न केला. या जंगलात मोठया प्रमाणात असलेल्या मोह व संजीवनी बुटी म्हणजेच करू वृक्ष व इतर वृक्षांची माहिती देत होते. वाघ, बिबट, अस्वल यांना कोणते वृक्ष आवडतात, वनाला आगीपासून बचावासाठी उपाययोजना व इतर अशी बरीच वैज्ञानिक कारण असलेली माहिती त्यांनी दिली.